مقــدمــه
نفت و گاز طبیعی حداقل تا یکصد سال آینده به عنوان عمده ترین منابع انرژی در جهان باقی خواهد ماند . در ایران به عنوان کشوری که بیش از ۱۰% کل مخازن نفت جهان و ۱۳% کل مخازن گاز دنیا را دارا است ، صنایع نفت و گاز و صنایع وابسته به آنها در درجه اول اهمیت قرار دارند . پس از عملیات حفر چاه و اصابت آن به مخزن نفت به دلیل فشار زیاد موجود درمخزن ؛ جریان نفت به سوی دهانه خروجی چاه سرازیر می شود . این مرحله از استخراج که عامل آن فشار داخل خود مخزن است به بازیافت اولیه ( primary recovery) نفت موسوم است ، با افزایش تولید و کاهش فشار ؛ میزان تولید نیز کاهش می یابد تا اینکه فشار به حدی می رسد که دیگر تولید نفت اقتصادی نمی باشد . در این مرحله ممکن است از ۳۰ تا ۵۰ درصد کل نفت مخزن استخراج شود علاوه بر فشار مخزن عوامل دیگری مانند خواص سنگ مخزن و میزان تخلخل آن و همچنین دمای مخزن نیز در میزان تولید مؤثرند .
به عنوان مثال ؛ کل نفت مخازن آمریکا حدود ۱۰۹ * ۴۰۰ بشکه بوده است که تا سال ۱۹۷۰ حدود ۱۰۹ * ۱۰۰ بشکه آن توسط روش های اولیه استخراج شده اند . البته هر چه میزان گاز آزاد در مخزن بیشتر باشد مقدار تولید نفت توسط این روش بیشتر است زیرا تغییر حجم گاز در مقابل تغییر فشار بسیار ناچیز است . به عنوان مثال در ایالت پنسیلوانیای آمریکا به دلیل پائین بودن نفوذ پذیری ( کمتر از ۵۰ میلی دارسی ) و انرژی کم مخزن که ناشی از پائین بودن مقدار گاز طبیعی آزاد است . میزان نفت استخراج شده با روشهای اولیه بین ۵ تا ۲۵ درصد کل نفت بوده است و به همین دلیل در ایالت نامبرده روشهای مرحله دوم ( SECONDARY RECOVERY) از سال ۱۹۰۰ شروع شده است . از روشهای مؤثر در مرحله دوم یکی سیلابزنی آبی ودیگری سیلابزنی گازی یا تزریق گاز است . در روش سیلابزنی آبی ؛ آب با فشار زیاد در چاههای اطراف تولید نفت وارد مخزن شده و نیروی محرکه لازم برای استخراج نفت را بوجود می آورد . معمولاً در اطراف هر چاه نفت چهار چاه برای تزریق آب وجود دارد .
فهرست صفحه
مقدمه ۱
فصل دوم:
روش های ازدیاد برداشت نفت از مخازن ۱۷
فصل سوم:
تزریق امتزاجی گاز ۲۵
فصل چهارم:
روش های تعیین حداقل فشار امتزاج ۴۵
فصل پنجم:
افزایش بازیافت نفت با تزریق هوای گرم ۵۴
فصل ششم:
بررسی آثار تورمی تزریق گاز بر فشار اشباع و ضریب
انبساط حجمی نفت مخزن
۶۷
فصل هفتم:
کاربرد روش میکروبی در ازدیاد برداشت مخازن نفتی ۷۵
منابع