گزارش کارآموزی شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران

تعداد صفحات : ۲۹     فرمت :   word

آشنایی با شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران

تاریخچه

یکی از شرکتهای مهم فرعی تابع شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران است که با تولید متوسط ۷۴۰ هزار بشکه نفت در روز سهم عمده ای در تأمین درآمدهای اقتصادی کشور دارد.
اداره مرکزی این شرکت از حیث جغرافیایی در استان کهکیلویه و بویراحمد واقع شده ، لیکن تأسیسات شرکت در چهار استان خوزستان ، بوشهر ، کهکیلویه و بویراحمد و فارس قراردارد. همین ویژگی ، موقعیت این شرکت را در بین سایر شرکتها ممتاز ساخته است.

اهداف
شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران مسئولیت تولید صیانت شده از ۱۸ میدان نفتی را با استفاده از ۶۵۴ حلقه چاه ، ۱۰ واحد بهره برداری ، ۳ کارخانه نمکزدایی ، ۱۱ ایستگاه تقویت فشار و تزریق گاز ، ۳ مجتمع بزرگ گاز و گاز مایع شامل کارخانه گاز و گازمایع – ۹۰۰ پازنان – ۲ و پالایشگاههای گاز و گاز مایع – ۱۲۰۰ گچساران و ۱۳۰۰ بی بی حکیمه ، سیستم تولید و تزریق گاز پازنان/گچساران ، سیستم گاز آغارودالان مشتمل بر۱۲ دستگاه ، شیرگاه و لخته گیر مایع ، ۵ واحد آزمایشگاه شیمیایی ، ۵ واحد آبرسانی ، ۷۰ مجموعه تفکیک گرسرچاهی، ۲ مجموعه تفکیک و تقویت فشار سرچاهی ، ۳ ایستگاه برق و حدود ۶۲۴۷ کیلومتر خط لوله ۴ تا ۴۲ اینچ را برعهده دارد. این شرکت ۱۳ مخزن در مدار دارد که عمده تولید نفت به ترتیب از مخازن گچساران ، بی بی حکیمه و رگ سفید – ۲ صورت می گیرد. مخازن بینک ، گلخاری ، نرگسی ، چلینگر، پازنان – ۲ سیاهمکان ، گرنگان ، سولابدر، رودک و خویز نیز به ترتیب چهارمین تا سیزدهمین مخزن در مدار این شرکت محسوب می شوند. علاوه براین مخازن، کیلورکریم، زاغه ، چهار بیشه ، منصور آباد و کوه کاکی جمعاً با ظرفیت مجاز تولید ۱۸ هزار بشکه در روز ، بعنوان مخازن برنامه شده این شرکت تلقی می شوند.
تولید نفت
براساس سیاست گذاری های کلان وزارت نفت و برنامه ارائه شده شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، ظرفیت تولید مؤثر(PGR) این شرکت در سال ۱۳۸۵ ، روزانه ۷۰۷ بشکه اعلام گردیده که با رعایت تولید صیانتی از مخازن ، میانگین تولید واقعی این شرکت طی نیمه اول سال ۸۵ حدود ۵/۷۵۴ هزار بشکه در روز بوده است.

تولید و تزریق گاز
براساس مطالعات انجام شده بیشترین بازیافت از مخازن گچساران و بی بی حکیمه زمانی میسر خواهد بود که تزریق گاز در این مخازن انجام پذیرد و در این راستا از سال ۱۳۵۶ تاکنون گاز گنبدلی مخزن پازنان پس از فراورش در کارخانه گاز و گاز مایع – ۹۰۰ از طریق خط لوله ۲۶ اینچ انتقال گاز در میدان گچساران تزریق می گردد که در نیمه اول سال ۱۳۸۵ روزانه حدود ۱/۲۹۷ میلیون فوت مکعب گاز همراه نفت مخزن گچساران جمع آوری شده که پس از فراورش در ۴ ایستگاه تقویت فشار ضعیف و مایع گیری و شیرین سازی در پالایشگاه گاز وگاز مایع -۱۲۰۰ ، ۵/۱۳۷ میلیون فوت مکعب از آن به اضافه ۲/۷۰۰ میلیون فوت مکعب گازگنبدی پازنان در ۱۷ حلقه چاه تزریق شده است. در مخزن بی بی حکیمه نیز از آبان ماه سال ۱۳۷۴ تزریق گاز آغاز گردیده که طی نیمه اول سال ۸۵ روزانه حدود ۳۱/۱۷۸ میلیون فوت مکعب گاز همراه نفت میادین رگ سفید و بی بی حکیمه جمع آوری شده و پس از فراورش در ۴ ایستگاه تقویت فشار ضعیف ( ایستگاه رگ سفید – ۱ در شرکت آغاجاری) ، مایع گیری و شیرین سازی در پالایشگاه گاز و گاز مایع -۱۳۰۰ و فشار افزایی در ایستگاه تقویت فشارقوی سیاهمکان ، ۶۷/۵۶ میلیون فوت مکعب از آن به اضافه حدود ۸۳/۷۰ میلیون فوت مکعب در روز گاز گنبدلی مخزن پازنان در ۴ حلقه چاه تزریق شده است. گاز گنبدی پازنان -۲ نیز تولید و پس از جمع آوری و فراورش در ۲۲ حلقه چاه مخازن گچساران و بی بی حکیمه تزریق گردیده است.
تولید گاز مایع و نفت
علاوه بر تولید نفت وگاز ، گاز مایع و نفتا نیز از دیگر تولیدات با ارزش این شرکت است که در مجتمع های پالایشگاهی گاز و گاز مایع – ۱۲۰۰ و ۱۳۰۰ گچساران و بی بی حکیمه و مجتمع گاز و گاز مایع – ۹۰۰ پازنان -۲ تولید می شود.
شرح وظایف
منطقه نفتخیز گچساران در سالهای ۳-۱۳۰۲ هجری شمسی مورد مطالعه قرارگرفت . درسال ۱۳۱۰ عملیات حفاری برای چندمین بار آغاز شد و پس از حفر چاههای بسیار در لایه آسماری ، بالاخره تولید نفت از مخزن گچساران از سال ۱۳۱۸ هجری شمسی باچاه شماره ۱۳ شروع گردید.
میدان نفتی گچساران در فاصله ۲۲۰ کیلومتری جنوب شرقی اهواز قرارگرفته و شامل سازندهای شکافدار آسماری و بنگستان است. این میدان ، طاقدیسی به طول حدود۷۰ کیلومتر و عرض ۶تا۱۵ کیلومتر دارد. عمده تولید نفت از سازند آسماری این میدان صورت می گیرد که عمدتاً از سنگهای کربناتی تشکیل شده است. اولین چاه بنگستانی که به تولید رسید، چاه شماره ۳۶ بود که بهره برداری از آن از سال ۱۳۴۰ آغاز گردید. تاریخچه بهره برداری از مخزن نشان می دهد که بجز یک دوره کوتاه بین سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ، تولید از مخزن گچساران همواره ادامه داشته و تولید آن همیشه سیرصعودی داشته است.
شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران
یکی از شرکت های مهم فرعی تابع شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب است که با تولید متوسط ۷۴۰ هزار بشکه نفت در روز سهم عمده ای در تامین درآمدهای اقتصادی کشور دارد .
اداره مرکزی این شرکت از حیث جغرافیائی در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده، لیکن تاسیسات شرکت در چهار استان خوزستان ، بوشهر ، کهگیلویه و بویراحمد و فارس قراردارد. همین ویژگی، موقعیت این شرکت را در بین سایر شرکت ها از درجه اهمیت ویژه ای برخوردار نموده است.

تاریخچه و موقعیت
منطقه نفتخیز گچساران در سالهای ۱۳۰۳ و ۱۳۰۲ هجری شمسی مورد مطالعه قرار گرفت . در سال ۱۳۱۰ عملیات حفاری برای چندمین بار آغاز شد و پس از حفر چاههای بسیار در لایه آسماری ، بالاخره تولید نفت از مخزن گچساران از سال ۱۳۱۸ هجری شمسی باچاه شماره ۱۳ آغاز شد.
میدان نفتی گچساران در فاصله ۲۲۰ کیلومتری جنوب شرقی اهواز قرار گرفته و شامل سازندهای شکافدار آسماری و بنگستان بوده که در جهت عمومی شمال غربی ، جنوب شرقی طاقدیسهای میادین نفتی جنوب ایران واقع شده است. این میدان ، طاقدیسی به طول حدود ۷۰ کیلومتر و عرض ۶ تا ۱۵ کیلومتر است. عمده تولید نفت از سازند آسماری این میدان صورت می گیرد که عمدتاً از سنگهای کربناتی تشکیل شده است. اولین چاه بنگستانی که به تولید درآمد ، چاه شماره ۳۶ بود که بهره برداری از آن از سال ۱۳۴۰ آغاز گردید. تاریخچه بهره برداری از مخزن نشان می دهد که بجز یک دوره کوتاه بین سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ ، تولید از مخزن گچساران همواره ادامه داشته و میزان تولید نیز همیشه سیر صعودی داشته است بطوریکه در سال ۱۳۵۳ به حداکثر میزان خود یعنی بالغ بر ۹۴۰ هزار بشکه در روز رسیده است. مطالعات میزان بهره دهی چاهها نشان می دهد که شاخص بهره دهی از ۲ تا بیش از ۵۰۰ پام / بشکه در روز متغیر می باشد، که این اختلاف زیاد بین شاخص بهره دهی چاهها، بیانگر تاثیر شدید سیستم شکافدار و تراکم شکاف ها و نهایتاً برخورد دهانه چاه با شکافها می باشد.

مخازن و تأسیسات
شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران مسئولیت تولید صیانت شده از ۱۸ میدان نفتی را با استفاده از ۶۵۴ حلقه چاه ، ۱۰ واحد بهره برداری ، ۳ کارخانه نمکزدائی ، ۱۱ ایستگاه تقویت فشار و تزریق گاز، ۳ مجتمع بزرگ گاز و گازمایع شامل کارخانه گازوگازمایع-۹۰۰ پازنان-۲ و پالایشگاههای گازوگازمایع-۱۲۰۰ گچساران و ۱۳۰۰ بی بی حکیمه، سیستم تولید و تزریق گاز پازنان/گچساران ،‌ سیستم گاز آغارودالان مشتمل بر ۱۲ دستگاه ، شیرگاه و لخته گیر مایع، ۵ آزمایشگاه شیمیائی ، ۵ واحد آبرسانی ، ۷۰ مجموعه تفکیک گر سرچاهی ، ۲ مجموعه تفکیک و تقویت فشار سرچاهی ، ۳ ایستگاه برق و حدود ۶۲۴۷ کیلومتر خط لوله ۴ تا ۴۲ اینچ را برعهده دارد.
این شرکت دارای ۱۳ مخزن در مدار می باشد که عمده تولید نفت به ترتیب از مخازن گچساران با حدود ۴۷۸ هزار بشکه در روز ، بی بی حکیمه با حدود ۱۰۸ هزار بشکه در روز و رگ سفید-۲ با حدود ۶۶ هزار بشکه در روز صورت می گیرد. مخازن بینک، گلخاری، نرگسی، چلینگر، پازنان-۲، سیاهمکان، گرنگان، سولابدر، رودک و خویز نیز به ترتیب چهارمین تا سیزدهمین مخزن در مدار این شرکت محسوب می شود. علاوه بر این مخازن، کیلورکریم، زاغه، ‌ چهاربیشه، منصور آباد و کوه کاکی جمعاً با ظرفیت مجاز تولید ۱۸ هزار بشکه در روز، بعنوان مخازن برنامه شده این شرکت تلقی می شوند.

تولید نفت
براساس سیاست گذاری های کلان وزارت نفت و برنامه ارائه شده از سوی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، ظرفیت تولید مؤثر (PGR) این شرکت ۷۰۷ هزار بشکه در روز در سال ۸۵ اعلام گردیده که با رعایت تولید صیانتی از مخازن، میانگین تولید واقعی این شرکت طی نیمه اول سال ۸۵ حدود ۵/۷۵۴ هزار بشکه در روز بوده که در مقایسه با PGC و پیش بینی پانزده روزه به ترتیب معادل ۷/۱۰۴ و ۶۱/۹۸ درصد تعهدهای این شرکت بوده است. اختلاف اندک میان میزان برنامه شده و تولید واقعی نفت عمدتاً مربوط به مشکلات فنی چاهها،‌ انجام آزمایش ها،‌ تعمیرات اساسی و عوامل مختلف دیگر نظیر عملیات اسیدکاری، ‌قطع برق، ‌عدم نیاز به نفت و انجام اصلاحیه ها و کارهای تعمیراتی بوده است.

تولید و تزریق گاز
بر اساس مطالعات انجام شده بیشترین بازیافت از مخازن گچساران و بی بی حکیمه زمانی میسر خواهد بود که تزریق گاز دراین مخازن انجام پذیرد و در این راستا از سال ۱۳۵۶ تا کنون گاز گنبدی مخزن پازنان پس از فرآورش در کارخانه گازوگازمایع-۹۰۰ از طریق خط لوله ۲۶ اینچ انتقال گاز در میدان گچساران تزریق می گردد که طی نیمه اول سال ۱۳۸۵ روزانه حدود ۱/۲۹۷ میلیون فوت مکعب گاز همراه نفت مخزن گچساران جمع آوری شده که پس از فرآورش در ۴ ایستگاه تقویت فشار ضعیف و مایع گیری و شیرین سازی در پالایشگاه گازوگازمایع-۱۲۰۰ ، ‌۵/۱۳۷ میلیون فوت مکعب از آن به اضافه ۲/۷۰۰ میلیون فوت مکعب گاز گنبدی پازنان در ۱۷ حلقه چاه تزریق شده است . در مخزن بی بی حکیمه نیز از آبان ماه سال ۱۳۷۴ تا کنون تزریق گاز آغاز گردیده که طی نیمه اول سال ۸۵ روزانه حدود ۳۱/۱۷۸ میلیون فوت مکعب گاز همراه نفت میادین رگ سفید و بی بی حکیمه جمع آوری شده و پس از فرآورش در ۴ ایستگاه تقویت فشار ضعیف (ایستگاه رگ سفید-۱ در شرکت آغاجاری ) ،‌مایع گیری و شیرین سازی در پالایشگاه گاز و گازمایع-۱۳۰۰ و فشارافزائی در ایستگاه تقویت فشار قوی سیاهمکان ،‌۶۷/۵۶ میلیون فوت مکعب از آن باضافه حدود ۸۳/۷۰ میلیون فوت مکعب در روز گاز گنبدی مخزن پازنان در ۴ حلقه چاه تزریق شده است .
گاز بعنوان یک انرژی استراتژیک و سرمایه ارزشمند ملی ، یکی دیگر از نعمتهائی است که به حد وفور در اختیار ملت بزرگ ایران قرار دارد . بطوریکه کشور ما از حیث ذخایر گاز ، مقام دوم را در جهان داراست . ذخائر عظیم گازی در شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران نیز از موقعیت ممتازی برخوردار است . درنیمه اول سال ۱۳۸۵ بیش از ۸۸ میلیارد فوت مکعب گاز همراه و ۱۶۶ میلیارد فوت مکعب گاز گنبدی پازنان-۲ ،‌ تولید و پس از جمع آوری و فرآورش در ۲۲ حلقه چاه مخازن گچساران و بی بی حکیمه تزریق شده است .

فهرست مطالب

آشنایی با شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران
تاریخچه
اهداف
تولید نفت
تولید و تزریق گاز
تولید گاز مایع و نفت
شرح وظایف
شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران
تاریخچه و موقعیت
مخازن و تأسیسات
تولید نفت
تولید و تزریق گاز
تولید گاز مایع و نفتا
اکتشاف نفت در ایران
چاهها:
روشهای استخراج نفت ازمخازن
تشکیلات چاه نفت
تشریح وسائل تاج چاه
عملیات تفکیک گازازنفت
علل نصب دستگاه تفکیک سرچاهی
طرزراه اندازی دستگاه تفکیک سرچاه:
دستگاه ثبت نفت وگاز:
طریقه چک کردن دستگاه ثبت جریان:
وسائل داخل دستگاههای تفکیک:
کنترل کننده سطح نفت:LIQUID LEVEL CONTROLLER
کنترل کننده سطح نفت زیاد:HIGH LEVEL CONTROLLER
لوله جریان نفت(FLOW LINE)
شیرایمنی تابش نورآفتاب(SUN RELIEF VALVE)
چندراهه(MANIFOLD):
طرزکاروسائل روی چندراهه:
لوله ارتباط مشترک(COMMON HEADER)
دستگاههای تفکیک(SEPARATORS):
بنک(BANK):
مخزن(TANKS):
گازپتونی:(BLANKET GAS)
لوله فشاردهنده:(PRESSURISING LINE)
تله نفت:(OIL TRAP KNOCK OUT VESSEL)
شیرتنظیم فشار(PRESSURE CONTROLLER)
شیرتخلیه سطح نفت(LEVEL CONTROLLER)
توربینها وتلمبه های برقی